στροφάλιγξ

-ιγγος, η, ΝΑ

νεοελλ.

(λόγιος τ.) στρ. μεταλλική ή ξύλινη προεξοχή στις δύο πλευρές τού σωλήνα πυροβόλου η οποία επιτρέπει την περιστροφή τού σωλήνα, ώστε να μπορεί αυτός να πάρει συγκεκριμένη κλίση ως προς το οριζόντιο επίπεδο

αρχ.

1. περιστροφή, δίνη

2. καμπύλωμα, καμπή σε σχήμα τόξου

3. τροχιά αστέρα

4. κάθε σφαιρικό ή κυκλοτερές αντικείμενο, όπως λ.χ. το στρογγυλό κεφάλι τυριού

5. κυλινδρικός άξονας γύρω από τον οποίο στρέφεται κάτι, στρόφιγγα

6. μτφ. μάχη, πόλεμος

7. φρ. α) «στροφάλιγξ κονίης» — στρόβιλος σκόνης (Ομ. Οδ.)

β) «στροφάλιγξ άελλῶν» — ανεμοστρόβιλος (Οππ.).

[ΕΤΥΜΟΛ. < στροφός ή στροφή + επίθημα -αλ-ιγξ (με επέκταση -αλ-), πρβλ. ῥαθάμ-ιγξ].